In 2025 is het 1700 jaar geleden dat het eerste oecumenische concilie (algemene vergadering van de kerk) werd gehouden. Op dit concilie, gehouden in Nicea, een stad in Klein-Azië, kwamen de aanwezige kerkelijke leiders tot overeenstemming in een aantal zaken waar men in het christendom verschillend over dacht.
Een van die zaken was op welke datum het beste het feest van Pasen gevierd kon worden. In de eerste eeuwen had de kerk Pasen gevierd gelijk met Pesach. Pesach wordt gevierd aan het begin van de lente, op 14 Nisan. Het feest begint bij het vallen van de avond. De volle maan schijnt de hele nacht.
Om reden van verschillende Paasdata besloot het concilie om een zelfstandige berekening in te voeren die voor alle christenen zou gelden. Besloten werd om in ieder geval het Paasfeest niet op een vaste datum te vieren. Dat zou ten koste gaan van de relatie van het christelijke Paasfeest met het joodse Pesach.
Christenen van de westerse kerken zijn al een tijdje bezig met de veertigdagentijd, in de oosterse kerken, die de Juliaanse kalender aanhouden voor de berekening van de paasdatum, beginnen ze binnenkort ook met de Grote Vasten. De Voorvasten is voor hen in ieder geval op 25 februari ingegaan. In deze tijd staan we stil bij onze eigen tekortkomingen en proberen door vasten en gebed dichter bij God te komen om zo ons geestelijk leven te versterken. In deze tijd kunnen we steun vinden bij mensen die op een bepaald moment een ascetisch leven zijn gaan leiden.
In de gebedsweek voor de eenheid van de Kerk verscheen de verklaring ‘Rome – Reformatie nu’[1], waarin theologen en kerkleiders die deel uitmaken van het Platform Rome Reformatie, bepleiten dat de breuk tussen Rome en Reformatie na ruim 500 jaar niet als vanzelfsprekend beschouwd mag worden. Hoewel aan die breuk verschillen ten grondslag lagen die “met wezenlijke elementen van de expressie en vormgeving van het geloof te maken hadden” en die deels nog bestaan “met name over kerk en ambt”, is het eigenlijke breekpunt uit de Reformatietijd in 1999 weggevallen, toen de Lutherse Wereldfederatie en de Rooms-Katholieke Kerk hun gemeenschappelijke verklaring over de rechtvaardigingsleer publiceerden. De leden van het Platform Rome Reformatie stellen daarom de vraag of wat protestanten en katholieken nu nog scheidt werkelijk kerk-scheidend is. Ze pleiten voor een verenigde kerk, een “kerk van ‘eenheid in verscheidenheid’ of ‘verzoende tegenstelling’” en stellen de vraag “of dit zou kunnen in de vorm van een ‘protestantse ritus’[2] in de ene kerk?”
Op 3 januari, aan de vooravond van de 80e sterfdag van Kaj Munk werden in de Dom vespers gevierd en werd zijn leven herdacht.
Katholiciteit raakt woorden als Overal, Altijd en Allen.
In ons appèl staat bij Altijd: De kerk is katholiek omdat zij leeft uit het apostolisch getuigenis, zoals dat tot ons komt in de traditie. Zij heeft alleen toekomst wanneer zij haar geschiedenis en overlevering daaraan toetst, kritisch evalueert en op overtuigende wijze vertaalt en doorgeeft.
Een voorganger uit de traditie is de Lutherse predikant Kaj Munk uit Denemarken. 4 januari was het 80 jaar geleden dat hij door drie revolverschoten afkomstig uit geweren van de Gestapo om het leven werd gebracht aan de kant van de weg in de buurt van Silkeborg.
Maandag 11 december waren weer veel geïnteresseerden uit het hele land naar Vleuten gekomen om onder de bezielende leiding van Paul Wansink
samen te lezen uit preken van Augustinus.
We kwamen deze morgen een prachtige passage tegen over de katholiciteit van de kerk.
‘De heilige kerk, dat zijn wij. Maar met wij heb ik niet bedoeld alsof het alleen maar om ons ging, hier aanwezig, om jullie die nu naar mij luisteren.
Het gaat om ons allen, door Gods bijstand, gelovige christenen, in deze kerk, in deze stad, alle gelovigen in deze streek, in deze provincie,
ook allen aan de overkant van de zee, ja allen over de hele wereld, want vanwaar de zon opkomt tot waar zij ondergaat, wordt de naam van de Heer geprezen (ps.112,3).
Zo ziet de katholieke kerk eruit, onze ware moeder, de ware bruid van die bruidegom’.
Uit Sermo 213 van Aurelius Augustinus, te vinden in Als een wachtwoord, p.44
Idelette Otten
Oecumenisch Forum voor Katholiciteit
p/a Oud-Katholieke Kerk van Nederland
Koningin Wilhelminalaan 3
3818 HN Amersfoort
info@forumkatholiciteit.nl of
via het contactformulier