Belijdenis en katholiciteit

12 Belijdenis en katholiciteit Ik geloof in de heilige Geest: de heilige katholieke kerk, de gemeenschap van de heiligen, de vergeving van de zonden, de verrijzenis van het lichaam en het eeuwig leven. Amen Over de kerk wordt dus, met een bekende boektitel van Jürgen Moltmann, gesproken ‘in het krachtveld van de Geest.’ 14 Dit heeft enkele consequenties. Ten eerste: het geloof in de kerk heeft niet dezelfde status als het geloof in de Vader, de Zoon en de Geest. Zowel protestantse als Rooms-Katholieke theologen, en zowel de Catechismus van Trente als de nieuwe Catechismus van de Katholieke Kerk, brengen dit tot uitdrukking door het geloof in de kerk te articuleren als Credo ecclesiam of Ik geloof de heilige, algemene christelijke kerk , met weglating van het voorzetsel ‘in.’ 15 Het is dan ‘ik geloof in God’ en ‘ik geloof de kerk.’ Aangezien dat in het Nederlands een andere, onbedoelde, betekenis heeft, heb ik in bovenstaande weergave van het Apostolicum gekozen voor accentuering van de het verschillende niveau waarop wij in de Geest en in de kerk geloven middels typografie en interpunctie. En ten tweede: wanneer dat maar enigszins mogelijk is, zullen wij de nota ecclesiae die in de geloofsbelijdenis voorkomen, moeten bespreken als vruchten van de Geest. 14 Jurgen Moltmann, Kirche in der Kraft des Geistes: Ein Beitrag zur Messianischen Ekklesiologie (Munchen: Kaiser, 1975). Nederlandse vertaling: Jurgen Moltmann, Kerk in het krachtveld van de geest: Bouwstenen voor een messiaanse ekklesiologie (Baarn: Ambo, 1976). 15 Zie bijv. de Catechismus ex decreto Tridentini (Regensburg 1896), P.I c.10, qu.XXII en CKK 750; Ton van Eijk, Teken van Aanwezigheid: Een katholieke ecclesiologie in oecumenisch perspectief (Zoetermeer: Meinema, 2000), 114; A.A. van Ruler, Ik geloof: De twaalf artikelen van het geloof (Nijkerk: Callenbach:, 4 1972), 130; H. Witte, ‘Credo ecclesiam: De kerk als voorwerp van geloven,’ Communio 35 (2010), 404– 416, i.h.b. 407. De oorspronkelijke Griekse tekst van de belijdenis van Nicea-Constantinopel, zoals die te vinden is in J.N.D. Kelly, Early Christian Creeds (Harlow: Longman: 3 1972), 297–298, heeft wel ‘ik geloof in een heilige, katholieke en apostolische kerk.’ Zie ook T. Herbert Bindley & F.W. Green, The Oecumenical Documents of the Faith (Londen: Methuen, 4 1950), 73: ‘It is remarkable that some Latin versions […] have ignored ei0j , and read “et unam sanctam,” etc., without any Greek authority.’