Belijdenis en katholiciteit

Belijdenis en katholiciteit 25 die basis de claims in de aanvraag terzijde. Dit is een duidelijk voorbeeld van miscommunicatie: Kronenburg en Plaisier lezen de tekst anders dan deze is geschreven. Hierdoor reconstrueren zij ook de intenties van de tekst verkeerd, en lezen zij deze alsof hij een bepaalde interpretatie van het descriptieve gebruik van de term ‘katholiek’ in de geloofsbelijdenis impliceert. Die interpretatie, die de term ‘katholiek’ exclusief van toepassing verklaart op de Rooms-Katholieke Kerk, wijzen zij vervolgens verontwaardigd af. Laat ik er voor het moment van uitgaan dat ik er in ben geslaagd te laten zien dat de kritiek op de aanvraag van de Pauselijke Raad gebaseerd is op een mis- verstand. Dan zou ik me kunnen voorstellen dat de hoorders die prima facie sympathiek tegenover deze kritiek stonden, er nog steeds niet van overtuigd zijn dat deze geheel onterecht is. Zij kunnen nu immers betogen, dat de Rooms- Katholieke Kerk zelf aanleiding heeft gegeven tot het misverstand, doordat zij tot op de dag van vandaag het predikaat ‘katholiek’ zo uitlegt, dat het alleen op haarzelf betrekking heeft. Maar zou men niet veeleer, met een document van de Wereldbond van Gereformeerde Kerken uit 1961 het volgende moeten zeggen? De kerk is katholiek omdat Jezus Christus niet alleen het Hoofd van de kerk, maar ook de Heer der wereld is en omdat het evangelie bestemd is voor alle volken. Als lichaam van Christus […] is de kerk katholiek, voorzo- ver zij in haar prediking en in haar leven getuigenis aflegt van Christus. […] Katholiciteit komt altijd tot uitdrukking in een grote verscheidenheid van vormen. […] Katholiciteit kan niet bestaan uit bepaalde kenmerken van een denominatie, zoals het episcopaat. Iedere kerk loopt het gevaar haar katholi- citeit, waaraan zij slechts door het geloof kan deelhebben, te vervalsen door haar zelf in regie te nemen, in plaats van te erkennen dat haar katholiciteit aan de Heer toebehoort. Dat gebeurt wanneer de distantie tussen de kerk en haar Heer wordt uitgewist. Wanneer katholiciteit op deze wijze een empi- risch-constateerbare eigenschap van de kerk wordt, dreigt zij te verworden tot een sekte, hoe groot of hoe klein ze ook is. 43 (33–35) 43 Department of Theology of the World Alliance of Reformed and Presbyterian Churches, ‘Seven Theses on the Meaning of Catholicity,’ Bulletin of the Department of Theology of the World Presbyterian Alliance and the World Alliance of Reformed Churches 2 (1961), 11-12; Ned. vert. in: Kronenburg & De Reuver (red.), Wij zijn ook katholiek , 33–33, cit. 33–35. Één van mijn leermeesters, prof.dr. A.J. Bronk- horst, behoorde tot de opstellers van dit document.