Het komende seizoen lezen we in onze leeskring uit het reisverslag van Egeria.
De pelgrimsreis van Egeria is een uniek document uit de 4^e eeuw. Een ons verder niet bekende vrouw beschrijft haar reis naar het heilige land in de jaren 381-384. In Israël/Palestina bezoekt ze diverse plaatsen. Het verslag begint met een bezoek aan de Sinaï, maar bevat bijvoorbeeld ook een uitstapje naar Odessa. De beschrijving van de reis is niet helemaal bewaard, maar we ‘beginnen’ middenin. Het verslag zoals we het nu voor ons hebben is in de 19^e eeuw (1884) teruggevonden in een Italiaanse kloosterbibliotheek en geschreven in een tamelijk vulgair Latijn. Het is persoonlijk gekleurd en beschrijft vrij nauwkeurig hoe het was om in de vierde eeuw als vrouw zo’n reis te ondernemen. Egeria moet van zeer gegoede komaf zijn geweest, dat is duidelijk. Een tekst van een vrouw uit de oudheid is sowieso een zeldzaamheid, een verslag als dit is uitzonderlijk.

Het Itinerarium is interessant om een aantal redenen. Als historisch reisverslag geeft het ons een inkijkje in de toenmalige mogelijkheden, maar tegelijk realiseer je je hoeveel zo’n onderneming kostte en welke gevaren erbij kwamen kijken. Daarnaast krijgen we een beschrijving van een aantal ‘heilige’ plaatsen en zien we hoe die toen al werden bezocht en vooral hoeveel kluizenaars, monniken en anderen zich geroepen voelden in de omgeving van dergelijke plekken te verblijven en ook hoeveel heiligdommen juist op zulke plaatsen werden gebouwd. Voor de liturgische wetenschap is de beschrijving die Egeria geeft van de gebruiken in de diverse kerken te Jeruzalem bovendien zeer interessant. Ik schat in dat ook voor onze kring daar het boeiendste materiaal is te vinden. Egeria beschrijft in zekere zin het kerkelijk jaar met bijzondere aandacht voor de Goede Week.

Gezien de lengte van de tekst is het niet haalbaar om die helemaal te lezen in zes bijeenkomsten. Wie tijd en zin heeft kan het natuurlijk de komende maanden vast doorlezen (graag!). Mijn voorstel is dat we het slot helemaal lezen. Dat is beschrijving van de liturgie in Jeruzalem. Het lijkt me mooi om de maandag in de Goede Week ook het gedeelte over de Goede Week te lezen. Dat betekent dan dat we in de volgorde van lezen iets afwijken van de tekst. Het slot handelt over Pinksteren en de doopcatechese, we lezen dat gedeelte dan iets eerder. Naar mijn inschatting is het tevens mogelijk inleidend enkele stukken uit het reisverslag te lezen. Ik kom tot de volgende indeling:

Data
3 oktober 2022: Inleiding en lezen de tocht naar Sinaï (paragraaf 1 t/m 3)
7 november: enkele gedeelten uit  het reisverslag (de berg Nebo 10, 8 t/m 12 en  Odessa 18)
5 december:  beschrijving liturgie in Jeruzalem, zondagen en Epifanie (par. 24 t/m 26)
6 februari 2023: Pinksteren en doopcatechese (par. 41 t/m 48)
6 maart: de vastentijd (par. 27 t/m 29)
3 april: de Goede Week  (par. 30 t/m 40)

Tekst
Vincent Hunink heeft een goed leesbare vertaling gemaakt: In het land van de Bijbel. Reisverslag van Egeria, een dame uit de vierde eeuw. Deze uitgave bevat ook de Latijnse tekst. Deze uitgave is ons uitgangspunt.
Een oudere Nederlandse vertaling zonder Latijnse tekst is van F. Ledegang  (Als pelgrim naar het heilige land, Christelijke Bronnen 4 Kampen 1991).
Wetenschappelijke edities zijn er in de Sources Chrétiennes (nr 296) van P. Maraval uit 1982,
en zeer recent in de Fontes Christiani, band 20, Neuausgabe, 2018.

Hartelijke groet en vast veel voorbereidingsvreugde, 
Paul Wansink

De bijeenkomsten zijn in de Torenpleinkerk (Oude Willibrord) van Vleuten, Schoolstraat 5 te Vleuten, van 10.00-12.00 uur.
Gevolgd door een kort middaggebed.
Opgave voor deelname bij Henk Schoon: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Kosten zijn € 30,-- , over te maken IBAN NL58INGB0006489634 ten name van Oecumenisch Forum voor Katholiciteit ovv leeskring Egeria.