Die vreselijke oorlog in de Oekraïne is al bijna een jaar aan de gang. Dagelijks komen er mensen om, raken mensen verminkt of gewond, slaan op de vlucht, of komen in de kou of het donker te zitten. En dan is er nog die onvoorstelbare verwoesting, deels moedwillig veroorzaakt. Via de media worden we er voortdurend mee geconfronteerd.
Ook de kerken worden hierdoor geraakt, de Orthodoxe Kerk in het bijzonder.
De meeste Oekraïense vluchtelingen behoren immers tot de Orthodoxe Kerk. Ze zijn blij dat deze Kerk er ook in Nederland is. Dat de Patriarch van de Russisch-Orthodoxe Kerk, Kyrill, de Russische agressie steunt, wordt door vrijwel alle Orthodoxen in West-Europa, ook door diegenen die tot het Patriarchaat Moskou behoren, betreurd en in niet mis te verstane bewoordingen afgekeurd.
We zitten tegenover elkaar. Zij op bed, ik op een stoel ernaast. Tot voor kort was ze nog mobiel met haar elektrische rolstoel, nu ligt ze haast permanent op het ziekenhuisbed dat in de slaapkamer geïnstalleerd is. ’s Ochtends wilde ze nog wel eens naar de kamer rijden, maar dat is nu een vermoeiende excursie geworden. Ze heeft een ernstige ziekte. Het is begonnen toen ze goed dertig was. Ik schat haar zestig.
“Het gaat niet goed”, zegt ze, “de vraag is of mijn verjaardag nog haal. Dat is over een goed half jaar.”
Wat is het verschil tussen heiligenverering en personencultus?
Een personencultus veruitwendigt zich in een overtrokken en onredelijke dweepzucht en bewondering voor bepaalde invloedrijke personen en hun prestaties. Dit valt regelmatig filmsterren, topsporters of wereldlijke bewindvoerders te beurt. De afstand tussen deze personencultus en de heiligenverering is evenwel hemelsbreed. “Aan Cleopatra denkt men terug, tot Maria bidt men”, zo zegt het, met een boutade, de nieuwe Katechismus.
... soms slaapt Luther daar tussen.
Zo kopte het Nederlands Dagblad op 28 oktober boven een artikel, geschreven door Jacolien Viveen, over twee leden van het OFK: ds. Idelette Otten en oud-katholieke priester Henk Schoon.
"Een protestantse dominee en oud-katholieke priester vullen naadloos elkaars zinnen aan als ze spreken over het belang van de reformatie, vasten en kerkelijke rituelen. ‘Hervormingsdag is er niet zonder Allerheiligen'. Ze wonnen ooit een prijs met de slogan: Twee geloven op één kussen, daar slaapt geen duivel tussen… daar is de Geest aan het klussen’. Voor dit interview komt Luther ertussen. De Duitse reformator die vijf eeuwen terug met 95 stellingen over het geloof een breuk veroorzaakte tussen katholieken en protestanten.
Over de opmaat van Voleinding en Advent
Een gedenkdag die bij uitstek past op de weg van de liturgie in de Herfsttijd is de viering van Allerheiligen op 1 november. De liturgie van deze dag plaatst het ‘gedenken van ‘allen die ons zijn voorgegaan’ in de bredere context van de eschatologie van de herfsttijd. Typerende kenmerken daarvan zijn het gedenken van Jeruzalem als het doel van de pelgrimerende gemeente, met daarmee verbonden de connotaties van oordeel, recht en vrede (vgl. Jes. 60). Een ander, meer persoonlijk accent van Allerheiligen is gericht op de ‘geroepen heiligen’ zelf (1 Kor. 1,21): zij hebben een leven geleid van navolging en – toen, maar zeker ook nu – het martelaarschap.1 Al die velen gekend en ongekend samen vormen de stoet die Allerheiligen viert.
Oecumenisch Forum voor Katholiciteit
p/a Oud-Katholieke Kerk van Nederland
Koningin Wilhelminalaan 3
3818 HN Amersfoort
info@forumkatholiciteit.nl of
via het contactformulier