Na een grondige wereldwijde voorbereiding van twee jaar begint op 4 oktober a.s. in Rome de synode over het thema synodaliteit. Het zal gaan over het herontdekken van wat het betekent om samen Kerk te zijn en om in deze tijd gezamenlijk verantwoordelijkheid te nemen voor de kerkelijke geloofsgemeenschap. Er wordt met spanning en met grote verwachtingen naar uitgekeken, niet alleen door rooms-katholieken, maar door alle christenen die het visioen van de katholiciteit nog niet vergeten zijn. Want synodaliteit is niet iets ‘typisch protestants’ (zoals vaak gedacht wordt) of iets ‘totaal onkatholieks’ (zoals behoudende rooms-katholieken nogal eens denken): het is een manier van kerkzijn die teruggaat op de Vroege Kerk, toen het (middeleeuwse) hiërarchische kerkmodel nog niet bestond en er door de geestelijkheid niets besloten werd zonder dat de ‘leken’ geraadpleegd waren. En ja – het moet gezegd worden – het waren de protestanten die dat vroegchristelijke kerkmodel in de zestiende eeuw weer ontdekt hadden…

Hoe dat ook zij, Paus Franciscus heeft vanaf het begin van het synodale proces benadrukt dat het gebed van alle christenen essentieel is voor het slagen ervan. De synode zal dan ook vooraf worden gegaan door een retraite van drie dagen, onder leiding van de Engelse dominicaan Timothy Radcliffe. Daarnaast heeft de paus jongeren uit alle kerken uitgenodigd om naar Rome te komen en op 30 september samen met de broeders van Taizé voor de Kerk te bidden.

De Konferentie Nederlandse Religieuzen (KNR) wil het gebed voor de synode ondersteunen en heeft daartoe een bundel gebeden samengesteld. Deze bundel bevat gebeden, fragmenten uit Instrumentum Laboris (het werkdocument dat tijdens de besprekingen centraal zal staan) en suggesties voor Bijbelteksten. De KNR heeft alle religieuzen en religieuze gemeenschappen gevraagd om te bidden om zegen voor de bijeenkomst. Het Oecumenisch Forum voor Katholiciteit sluit daar graag bij aan en nodigt ieder wie de katholiciteit van de kerk ter harte gaat uit om mee te bidden voor het welslagen van de synode.

Sinds de 7e eeuw is het gebruik dat alle belangrijke kerkelijke bijeenkomsten worden geopend met een speciaal gebed tot de Heilige Geest. Het ‘Wij staan voor U, Heilige Geest’  (Adsumus Sancte Spiritus) werd voor het eerst gebruikt bij de opening van het Concilie van Toledo in 633 en wordt toegeschreven aan de heilige Isidorus van Sevilla (570-336). Ter voorbereiding op de synode van 2023 heeft het Vaticaan hiervan een vereenvoudigde versie samengesteld voor gebruik tijdens de liturgie of andere gelegenheden. De tekst luidt:

Wij staan voor U, Heilige Geest,
terwijl wij bijeenkomen in uw naam.

U alleen hebben wij om ons te geleiden,
maak dat U thuis bent in ons hart;
leer ons de weg die wij moeten volgen
en hoe wij deze moeten gaan.

Wij zijn zwakke mensen en zondaars;
laat niet toe dat wij de wanorde bevorderen.
Laat onwetendheid ons niet op de verkeerde weg brengen,
noch partijdigheid ons handelen beïnvloeden.

Maak dat wij in U onze eenheid vinden,
opdat wij samen kunnen gaan naar het eeuwige leven
en ons niet verwijderen van de weg van de waarheid
en van wat juist is.

Dat alles vragen wij U,
die overal en in iedere tijd werkzaam bent,
in de gemeenschap van de Vader en de Zoon,
in de eeuwen der eeuwen.

Amen.

Moge de heilige Geest de kerk van Rome en alle kerken geleiden op de weg naar waarachtige katholieke synodaliteit!

Hans Kronenburg

afb: RK kerk, synode 2021-2024