Het Vaticaan probeert ten onrechte de absolute rechten te krijgen op de internetextensie ”.catholic”, stelt dr. H. Kronenburg.
Het rooms-katholieke persbulletin Rorate meldde op 26 december dat het Vaticaan een aanvraag heeft ingediend om in het digitale verkeer de webextensie .catholic exclusief voor de Rooms-Katholieke Kerk te mogen gebruiken.
Een internetextensie is het meest rechtse gedeelte in een internetdomeinnaam, bijvoorbeeld .nl, .com of .catholic. Er bestaat een grote kans dat de aanvraag wordt toegewezen.
De consequentie ervan is dat voortaan de extensie .catholic alleen nog gebruikt mag worden door canoniek (volgens het roomse kerkrecht) erkende organisaties zoals bisdommen, parochies, congregaties en universiteiten.
Kerkvaders
Ik kan hier niet anders dan er een bewuste of onbewuste digitale machtsgreep in zien. Het is weer het oude liedje: een kerk die slechts één tak vormt van de ene heilige katholieke en apostolische kerk, namelijk de rooms-katholieke, eigent zich iets toe wat toekomt aan de kerk van Christus in haar geheel, zoals die beleden wordt in de geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel (381).
Anders gezegd: het predicaat katholiek –de eigenschap van de kerk die haar betrokkenheid op het geheel, op alle gelovigen van alle tijden en alle plaatsen benoemt– wordt door het Vaticaan zonder blikken of blozen geïnterpreteerd als rooms-katholiek.
Wie op de website van de organisatie die de domeinnamen toewijst, de Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN), de aanvraag van het Vaticaan analyseert, komt daar een complete theologische argumentatie tegen. „De term katholiek wordt universeel en consequent gebruikt als aanduiding van de universele kerk, die geleid wordt door de paus als de hoogste pontifex, en de daarmee verbonden instituten en personen.”
Men beroept zich voor deze interpretatie op vroegchristelijke kerkvaders als Ignatius van Antiochië (ca 110 na Chr.), Clemens van Alexandrië (derde eeuw) en Cyrillus van Jeruzalem (vierde eeuw). Dat is echter ten onrechte. Genoemde kerkvaders legden nog geen verband tussen de naam katholiek en de paus van Rome.
Volgens mgr. Paul Tighe, secretaris van de Pauselijke Raad voor Sociale Communicatie, geeft de claim van het Vaticaan aan „hoe belangrijk de digitale ruimte is voor de merk. Controle over het domein katholiek is een manier om de katholieke aanwezigheid op het web te authenticeren.”
Bezwaren
Gelukkig is de ICANN verplicht op zijn website gelegenheid te bieden voor het indienen van bezwaren tegen bepaalde aanvragen. Helaas zijn er tot nu toe tegen de aanvraag van het Vaticaan slechts dertien bezwaren ingediend. Dat is onder andere gedaan vanuit de Kerk van Engeland, die stelt aan Rome altijd het exclusieve gebruik van de term katholiek te hebben ontzegd.
Opvallend is ook dat de Commissie voor Communicatie en Informatietechnologie van Saudi-Arabië bezwaar heeft gemaakt tegen de aanvraag van het Vaticaan – en wel op grond van argumenten waar ik als christen een heel eind in kan meegaan. Ik noem drie van de argumenten.
Ten eerste claimt hier één kerk de naam katholiek, terwijl ook andere christelijke kerken, zoals de oosters orthodoxe, de oudkatholieke en de protestantse kerken, er aanspraak op maken katholiek te zijn. Zo verstaat de Protestantse Kerk in Nederland zichzelf overeenkomstig haar belijden als „gestalte van de ene heilige, katholieke en apostolische kerk” (Kerkorde artikel 1, lid 1).
Ten tweede gaat het oecumenisch gezien niet aan om één kerk de controle te geven over de naam katholiek, zonder dat die kerk daartoe door de andere kerken is gelegitimeerd.
Ten derde zijn er vragen te stellen bij het katholiek gehalte van de Rooms-Katholieke Kerk: een kerk die alleen zichzelf als zuiver katholiek beschouwt en andere kerken het predicaat katholiek ontzegt is niet katholiek maar sektarisch, ondanks haar universele claims. Hopelijk beseft de ICANN dat een eventuele toewijzing van de aanvraag van het Vaticaan vergaande oecumenische gevolgen heeft.
Geen antipapisme
Ik stel er prijs op om te benadrukken dat mijn reactie niet voortkomt uit protestants antipapisme. Ook de Rooms-Katholieke Kerk is onderdeel van de ene kerk van Christus. Waar het mij om gaat is dat geen enkele kerk de naam katholiek, die toekomt aan de kerk van Christus in haar geheel, voor zichzelf mag opeisen.
Daarom, Raad van Kerken, Wereldraad van Kerken, kerken en christenen die zich katholiek noemen: kom in actie en protesteer tegen deze digitale machtsgreep van het Vaticaan! Op de website www.forumkatholiciteit.nl vindt u een link die u verder helpt.
De auteur is hervormd emeritus predikant en een van de initiatiefnemer van het Oecumenisch Forum voor Katholiciteit.
