Wie is Christus? Hij is de verschijning van God in deze wereld. Hij is het licht dat onze duisternis verlicht. Hij is het woord waarin God zich uitspreekt. Hij is het kind dat met Maria en Jozef moet vluchten naar Egypte om te overleven.
Op de vraag wie Christus is, kunnen vele goede antwoorden gegeven worden. In de Kerk kennen we dan ook een heel rijke traditie van bezinning op de persoon van Christus. In Hem zien we ten diepste wie God is en wie de mens. Hij gaat in tegen het egoïsme van mensen en stelt liefde en barmhartigheid centraal.
De oosters-orthodoxe kerken worden gefascineerd door de menswording van Christus en zijn verrijzenis. In de katholieke kerk heeft de menswording van Christus ook een centrale plaats, maar in de westerse kerken wordt ook nadruk gelegd op Jezus’ lijden vanaf zijn geboorte tot op het kruis. Er is een legitieme verscheidenheid in beelden van Christus, niet omdat willekeurig elk beeld van Christus goed zou zijn, maar omdat deze verscheidenheid recht doet aan de rijkdom van de persoon van Christus, die groter is dan wij bevatten kunnen.
Persoonlijk kunnen we het Christusmysterie op veel manieren beleven. Er is een contemplatieve omgang met Christus en een sociaal geëngageerde. Je kunt je relatie met Hem beleven via de sacramenten en via de werken van barmhartigheid. Je kunt het geloof in Christus ervaren als een bron van kracht en vertrouwen, zodat je het kunt volhouden in moeilijke omstandigheden, zoals in veel negro-spirituals tot uitdrukking komt.
Welk antwoord geef je zelf op de vraag wie Christus is? Door die vraag te stellen confronteer je je al denkend met zijn persoon. Jezus stelde zelf die vraag ook aan zijn leerlingen. Waarop leg jij het accent? Op Jezus’ aandacht voor mensen die aan de rand staan? Op de hartelijke vriendschappen die Hij onderhield? Op zijn liefde voor zijn hemelse Vader? Leg je het accent op de vergeving van zonden die Hij ons schenkt of op het nieuwe leven dat vanuit zijn Verrijzenis op ons toekomt?
In het liturgisch jaar zijn we gewend om de verschillende aspecten van Christus’ leven op verschillende dagen te gedenken en te vieren. Op afzonderlijke dagen vieren we zijn geboorte in de stal, zijn komst in een gezin, zijn naamgeving, de eer die de wijzen Hem brachten, zijn doop in de Jordaan en zijn handelen op het bruiloftsfeest in Kana. We staan stil bij al deze momenten en mogen ze als Maria overwegen in ons hart. We vieren die gelaagde en rijke werkelijkheid van Gods komst, die zich niet in één concept laat vatten.
Toch komen al deze aspecten van Gods verschijnen in de wereld samen in het feest van Epifanie. De Ambrosiaanse liturgie brengt dit prachtig tot uitdrukking in het transitorium van Epifanie, dat bij de communie gezongen wordt:
“Vandaag is de Kerk met haar hemelse Bruidegom verbonden, want in de Jordaan wast Hij haar zonden af. De Wijzen arriveren met geschenken op de koninklijke bruiloft, en als uit het water wijn gemaakt is, verheugen de gasten zich. De soldaat doopt zijn Koning, de slaaf zijn Heer, Johannes zijn Heiland. Het water van de Jordaan staat stil: een duif getuigt; een vaderstem wordt gehoord: Dit is mijn Zoon, in wie Ik welbehagen heb: luistert naar Hem.”
Wim van den Dool,
diaken en secretaris van het OFK
