Deze junimaand staat voor mij in het teken van afscheid van Vleuten en vertrek naar Dordrecht. Het betreft een overgang van een kleine naar een grote kerk, van de oude Willibrord naar een Mariakerk. De oude Willibrordkerk heet formeel sinds begin van deze eeuw de Torenpleinkerk en de O.L.V. kerk wordt de Grote Kerk genoemd.
Een naam zegt iets over iemands wezen. Torenpleinkerk is een vreemde naam, gelinkt aan de naastgelegen Torenpleinschool. En een kerk alleen de Grote kerk noemen zegt vooral iets over de afmetingen en wellicht ook iets over de ambities.
De oorspronkelijke namen klinken in mijn oren veelzeggender. Ze zijn vanouds vaak verbonden aan personen, ofwel uit de bijbel of uit de kerkgeschiedenis. Het mooie daarvan is dat ze nooit op zichzelf staan, maar principieel met elkaar verbonden zijn.
Ja, in feite zijn alle kerken familie van elkaar. Die katholieke gedachte spreekt mij zeer aan. Ik zal het daarom liever hebben over de Maria of Onze Lieve Vrouwe Kerk hebben dan over de Grote Kerk. Maar hoe zal dat vallen in Dordt, de kerk van het protestantisme, van de Nationale Synode en de Leerregels?
Dordrecht zal vast niet ontbreken in de onlangs verschenen Canon van het Nederlandse protestantisme. De scriba van de PKN Rene de Reuver noemde ter aanbeveling in een filmpje drie termen waaraan je een protestant kan herkennen: hoop, lef en fier. Hoop, want protestanten leven van het Woord en God spreekt nog altijd voort. Lef, want geloven doe je met je hart. En fier, want protestanten staan en gaan ergens voor.
Dit protestantisme mist in mijn ogen de verbinding naar bijvoorbeeld gelovigen uit de katholieke traditie, die natuurlijk net zo goed leven van Gods Woord en die ook lef hebben en ergens voor staan. Ik zou liever de verbinding willen benadrukken vanuit de idee dat de vroegste reformatoren katholiek waren. De Reuver, ooit eindredacteur van het boek ‘Wij zijn ook katholiek’ weet dat natuurlijk ook, maar zou het vaker mogen uiten. Gaat een protestant niet altijd weer op zoek naar de oorsprong , niet schuwende om bestaande praktijken te hervormen? En waar de weg onvindbaar scheen mochten wij door geloof alleen de tocht opnieuw beginnen, aldus het Hervormingslied van Jan Wit (NLB723).
Met interesse las ik ‘Dordt in context. Gereformeerde accenten in katholieke theologie’ van Gijsbert van den Brink. Op de eerste pagina staat een citaat van W. Verboom: ‘Ik lees de Dordtse Leeregels niet op zichzelf. Dan worden bepaalde dingen te veel uitvergroot. Ik lees ze in het weefsel van de hele belijdenis’.
Zou dat ook niet voor het protestantisme gelden? Dat we het niet te veel als een apart verschijnsel moeten behandelen, dan worden bepaalde dingen te veel uitvergroot, maar het moeten blijven plaatsen in het weefsel van de hele kerk, van alle tijden en plaatsen, vanouds verbonden met Onze lieve Vrouwe, die de woorden sprak: ‘Mij geschiede naar uw Woord’. Daaraan kunnen zowel katholieke als protestantse gelovigen zich spiegelen.
Idelette Otten
Afbeelding: eigen foto